Congresspeech Lodewijk Asscher
Gesproken woord geldt
Partijgenoten,
Soms overvalt het je. Moet je opeens denken aan iemand die je mist. Die belangrijk voor je was.
We kennen het allemaal. Het verkeer raast steeds iets trager om je heen, en bijna verwonderd door je verdriet kijk je om je heen. Je hoort zijn of haar stem weer even.
En dan trekt die wolk weg en breekt de zon weer door. Met frisse moed stap je het leven opnieuw tegemoet.
We kennen dit gevoel in ons persoonlijk leven. Voor een land als geheel is het niet anders, denk ik. Als we stil staan bij wat ons bindt, zien we hoe belangrijk het is samen verder te gaan.
Op de foto ziet u een jonge fietskoerier, ergens in Hoorn.
4 mei, acht uur.
Dodenherdenking.
Hij heeft zijn fiets stilgezet en zijn pet afgedaan. Hij staat er alleen, zich niet bewust dat wij hem nu zien.
Het is een prachtig beeld. En het is hoopvol. Door samen te herdenken staan we ook stil bij wat we samen delen. En bij de toekomst die we samen hebben.
Dat stilstaan bij wat we met elkaar delen is hard nodig. Als optimistisch tegengif tegen de doemdenkers.
We zijn in Nederland volgens de statistiek heel gelukkig. En economisch welvarend als nooit tevoren. Maar ook onzeker.
Hebben de kinderen het later even goed als wij? En helpen we elkaar nog als het nodig is?
Hoe komt dat?
Hier ziet u een andere maaltijdbezorger. Hij heet Sietze, hij bezorgt voor Deliveroo. Als u in een grote stad woont ziet u ze regelmatig rondrijden.
Sietze werd van de ene op de andere dag zogenaamd ‘zelfstandig ondernemer’. Zo kon Deliveroo zijn verantwoordelijkheden als werkgever ontlopen.
Maar Sietze pikte het niet. Hij sleepte zijn werkgever voor de rechter. En hij kreeg steun. Van de Riders Union, een jonge vakbond van fietsbezorgers. En wij hielpen door geld in te zamelen voor zijn rechtszaak. Zodat hij een advocaat kan betalen in zijn gevecht met de grote multinational.
Het verhaal van Sietze stemt ook optimistisch. Ik kan er vrolijk van worden. Want het bewijst dat steeds meer mensen weigeren dit soort praktijken als onvermijdelijk te zien.
Ze weigeren het te zien als een soort ‘natuurkracht’. Maar stellen er kracht van het collectief tegenover.
Beweging van mensen om samen verbetering af te dwingen. Het is prachtig en het stemt hoopvol. U zag er net een paar op het podium.
- Po-in-Actie
- Wij staan op
- de vereniging zelfstandige dorpsscholen
Ze leggen zich niet neer bij een wereldbeeld waarbij mensen vooral economisch ‘nuttig’ moeten zijn. Waar succes een keuze is, en falen je eigen schuld.
Want steeds meer mensen merken dat dit geloof – dit mensbeeld – schade toebrengt aan onze samenleving. Aan de zekerheid dat we op elkaar kunnen bouwen. En dat dit mensbeeld leidt tot sprinkhanengedrag. Tot roofbouw op mens, aarde en maatschappij.
De schooldirecteur wil de ouders niet bellen dat er geen school is omdat de juf overspannen thuis zit, maar alle kinderen een mooie toekomst geven.
De verpleegkundige wil niet door jakkeren naar de volgende patiënt, maar even de tijd nemen voor graag een kopje koffie met een eenzame oudere,
En de werkloze vijftigplusser wil weer aan de slag. Zijn kwaliteiten inzetten voor de samenleving. En niet vernederd worden door Klaas Dijkhoff die zegt dat je wel met wat minder toekan dan het bestaansminimum.
Daar zien we de VVD als volgevreten machtspartij. Keihard tegen mensen in de bijstand, supersoft tegen fraude in de top.
Mensen die het toch al moeilijk hebben zo pakken is asociaal, onfatsoenlijk en wij zullen zulke voorstellen NOOIT accepteren!
Mensen snakken naar een alternatief. Een alternatief dat kiest voor mensen boven markt.
Partijgenoten, wij als sociaaldemocraten bouwen dat alternatief.
Niet ieder voor zich, maar samen staan we sterk.
Want leven in een markt – in een ‘BV Nederland’ – is te karig.
Wij gaan voor een samenleving waar het prettig leven is.
Vaste grond onder de voeten. Een fijne plek voor jezelf om te wonen. Goede zorg als je die nodig hebt. Werk waarin je waardering vindt en kunt bouwen op zekerheden en waar elk kind een eerlijke kans krijgt.
Een samenleving waarin je je zeker en veilig voelt.
Zodat je weer dingen durft te doen.
Durft vooruit te gaan.
Durft te dromen.
Een ontspannen samenleving waarin we samen zeker zijn over wat ons bindt.
Waarin we onze vrijheid verdedigen
Waarin we helden belonen en waarderen
Een samenleving die onderdeel is van een wereldgemeenschap waarin het niet ieder land voor zich is, maar waar we samenwerken aan onze grote gezamenlijke opgaven: ongelijkheid in de wereld, vluchtelingenstromen, de dreiging van oorlog en geweld en de opwarming van de aarde.
Onze generatie moet de planeet gaan redden. Alleen samen lukt ons dat. Alleen als we de krachten bundelen zijn we in de toekomst zeker van droge voeten. Daarom kiezen wij voor een energierevolutie van en voor iedereen. Waar de vervuilers betalen en niet de mensen die het toch al krap hebben. Vooruitgang voor ons allemaal, niet alleen voor de happy few!
En partijgenoten, eerlijk gezegd, dit gaat “de politiek” niet ‘even’ voor ons regelen
Maar het is ook een illusie dat het ons ooit gaat lukken zonder politiek.
Dit ideaal vraagt van ons allemaal dat we de ander niet langer zien als concurrent, maar als bondgenoot;
Het vraagt dat we niet alleen naar ons eigen belang kijken, maar elkaar helpen;
Het vraagt dat we niet opgeven, maar blijven strijden;
Het vraagt dat we het geloof dat het morgen beter wordt terugveroveren.
En op heel veel plekken in het land zijn onze partijgenoten al begonnen. Begonnen met bouwen aan deze ontspannen samenleving waar je weer vaste grond onder de voeten krijgt. Ik denk aan Yassin in Eindhoven, Lutz in Leeuwarden, Barbara in Rotterdam, Marjolein en Sharon in Amsterdam, Marleen in Leiden, Jerzy in Almere, Edwin in Harlingen, Annelies in Zutphen en al die anderen!
En samen formuleren we onze nieuwe koers.
Een koers die ervoor zorgt dat je zeker kan zijn van je bestaan
Een koers die gestoeld is op drie principes:
Eén: publiek belang gaat boven de markt
Twee: een ontspannen samenleving. waarin we centraal stellen écht belangrijk is in het leven
Drie: Vooruitgang voor ons allemaal in plaats van alleen voor de happy few
Ik noem u drie voorbeelden.
In veel steden voelen beleggers en huisjesmelkers zich de baas in de stad. Op andere plekken wordt juist niet gebouwd omdat “de markt” het niet rendabel vindt. Hier moet de overheid echt ingrijpen. De overheid ja. Bescherm de huurders. Bouw meer betaalbare woningen. Hou de speculanten erbuiten. Geef mensen zekerheid. Publiek belang gaat boven markt!
In de zorg, in het onderwijs en op heel veel andere plekken is de werkdruk zo gigantisch hoog is dat steeds meer mensen met een burn-out thuis komen te zitten. Dat er te weinig tijd is voor een beetje menselijke aandacht. En dat we dus minder zeker kunnen zijn van goed onderwijs en van liefdevolle zorg. Stop de ratrace, denk aan wat écht belangrijk is in het leven. Wij gaan voor een ontspannen samenleving!
En drie: iedereen weet dat we aan de zijde van de stakende leraren hebben gevochten voor meer salaris voor de leraren, maar we weten dat meer nodig is. Het lerarentekort, de grote verschillen tussen wijken, de segregatie. Ik kondig hierbij vast aan dat de PvdA gaat komen met fundamentele voorstellen om de alle kinderen een gelijke kans te geven. Vooruitgang voor ons allemaal, niet alleen voor de happy few!
In de samenleving van onze idealen komt vertrouwen in de plaats van rendementsdenken en afvinklijstjes.
In de samenleving van onze idealen worden werknemers als mens gezien en niet als kostenpost.
In de samenleving van onze idealen komt er meer waardering voor de passie en de liefde waarmee heel veel mensen ontzettend belangrijk werk doen voor ons allemaal: de leraar, de verpleegkundige, de agent en al die anderen!
En dat betekent ook een beter salaris. Want, Mark, je weet: anders vertrekt al dat talent naar het buitenland!
Het betekent ook dat we durven de koers te wijzigen. Dat deden we door een plan te maken om eerder te kunnen stoppen met werken en de AOW leeftijd minder snel omhoog te laten gaan. Je leeft namelijk niet om alleen maar te werken.
Vorige week kreeg ik een briefje – ik heb het hier bij me – van een 52-jarige man die die in een bloembollenschuur werkt. Richard. Al sinds zijn 16de werkt hij, nooit werkloos geweest.
Hij schreef: ‘ik hou dat niet vol tot 68 jaar. De baas wil steeds meer en je wordt toch langzamer’.
Altijd stemde hij PvdA, maar de laatste jaren niet meer. Maar nu hij las dat wij voor hem opkwamen komt hij terug. En schreef mij dit briefje.
Het laat zien hoe belangrijk het is dat we voor elkaar opkomen. En dat we niet moeten uitleggen waarom het systeem zo werkt, maar er iets aan moeten doen.
Richard weet dat wij dit niet eventjes regelen. Maar als we met velen zijn, waarom kunnen we dan niet een verbetering afdwingen?
En waar we kunnen bouwen we nu al aan meer zekerheid, resultaten voor mensen.
- Meer salaris en minder werkdruk voor leraren. Zodat je je kind met een gerust hart op school achter kunt laten. Een zwaarbevochten eerste stap, maar meer is nodig!
- Geen bezuiniging op wijkverpleegkundigen. Zodat je kunt rekenen op goede zorg, dichtbij huis. Toen wij de hele oppositie achter onze motie kregen moest de coalitie wel overstag.
En ook internationaal proberen we resultaten te boeken. Daarom heb ik de sociaal democratische leiders uit Europa uitgenodigd voor een top over migratie aanstaande maandag. In een poging de hele sociaal democratische familie bijeen te brengen om te werken aan een menswaardige en beheersbare oplossing.
En we proberen resultaten te boeken door samen te werken met onze bondgenoten in de Kamer
Met Lilian Marijnissen en met Jesse Klaver.
Wezenlijke initiatieven vanuit echte linkse samenwerking
- Een wet om foute pay-rollconstructies aan te pakken,
- een initiatiefnota om de macht van de farmaceutische industrie te breken en goedkope medicijnen beschikbaar te maken,
- een gezamenlijke klimaatwet zodat we straks onze longen schoon en onze voeten droog kunnen houden,
- een wet om topsalarissen bij bankiers aan te pakken,
- een wet om een einde te maken aan het verpatsen van betaalbare huurwoningen…
- En, voor het eerst sinds de jaren ’70 formuleerden we een gezamenlijk alternatief voor het regeerakkoord. Zes fundamenteel andere keuzes voor Nederland.
En één gezamenlijk wetsvoorstel dat mij bijzonder aan het hart gaat: de abortuspil bij de huisarts.
Het mag nooit aan een man zijn om te beslissen over het lichaam van een vrouw. Baas in eigen buik.
Maar toch hebben vier mannen tijdens de onderhandeling besloten dat de abortuspil niet via de huisarts beschikbaar wordt.
Wij hebben de wet alsnog ingediend, maar zonder de coalitie is er geen meerderheid.
Ik roep het kabinet op om er een vrije kwestie van te maken, zodat ieder kamerlid mag stemmen wat voor hem of haar goed voelt. En ik roep jullie op om in actie komen.
Alleen met steun uit de samenleving kunnen we ervoor zorgen dat vrouwen hun eigen beslissing mogen nemen. Dus laat je horen!
Partijgenoten, de vraag dringt zich op: is dit kabinet ook een bondgenoot of juist een tegenstander bij het bereiken van onze idealen?
Laten we even de ‘prestaties’ van de eerste acht maanden op een rij zetten.
De dividendbelasting: afgeschaft
Het referendum: afgeschaft
Het minimumloon voor mensen met een arbeidshandicap: afgeschaft.
Is dat alles?
Er werd gekibbeld over de geschiedenis en over koopzondagen. Het geheugen haperde. Ideologisch heeft het kabinet gekozen: multinationals gaan voor de gewone mensen.
Het is een schande dat er geen geld wordt gevonden voor de grote groep mensen die meer zekerheid willen in hun bestaan en wel miljarden worden gevonden voor de grote multinationals. Een miljoen Nederlanders leeft in armoede. Zoveel mensen die ook vooruit willen. En er worden miljarden cadeau gedaan aan de aandeelhouders. Onacceptabel!
Partijgenoten, het is duidelijk. Dit is niet ons kabinet.
Maar dat betekent niet dat we langs de zijlijn blijven staan.
Wij zijn de enige oppositiepartij die weet hoe het is om te regeren.
Mark Rutte, Alexander Pechtold en Sybrand Buma hebben vaak met de mond beleden dat ze de hand uitsteken naar de oppositie.
Maar die uitgestoken hand blijft een soort Monster van Loch Ness: Iedereen praat erover, maar niemand heeft hem ooit écht gezien.
Op zijn congres sprak Sybrand Buma: ‘De PvdA voert serieuze oppositie waar je naar luistert’
Een mooi compliment. Ik zou zeggen: Sybrand, luister goed:
De statenverkiezingen zijn al in maart. Rij niet recht op die muur af!
Met de Partij van de Arbeid valt te praten over ieder voorstel dat mensen weer vaste grond onder de voeten geeft. Dat bijdraagt aan een ontspannen samenleving waarin je zeker bent van een goed bestaan. De PvdA zal geen voorstellen steunen die mensen juist zekerheid afnemen.
In het najaar wil ik resultaten bereiken: voor arbeidsgehandicapten, voor huurders en voor patiënten:
- Ook mensen met een arbeidshandicap moeten gewoon kunnen rekenen op het minimumloon. Dat is geen kwestie van geld, maar van beschaving.
- We willen zeker zijn van een betaalbare woning. Dus schrap de bezuiniging op de huurtoeslag.
- Kijk om naar de chronisch zieken. Schrap – of tenminste verlaag – het eigen risico dat ieder jaar 385 euro uit hun budget neemt.
Mensen wachten al zo lang dat we haast hebben. En, kabinet, hoe langer je wacht, hoe hoger de prijs wordt!
Partijgenoten,
Terug naar de pizzabezorger die ons een spiegel voorhield.
We moeten ons richten op de vele, vele mensen van goede wil. De vrijheid vieren. Samen overwinningen boeken
[ beelden jeugdloon]
De opdracht om te bouwen aan een samenleving waarin we zeker zijn van ons bestaan én van wie we zijn.
Te bouwen aan de ontspannen samenleving waar we zo naar verlangen.
Met onbegrensde energie en een niet aflatend vertrouwen in de toekomst.
Onbevreesd om de discussie aan te gaan over onze ideeën en onze idealen.
En niet voor ons eigen belang, maar voor een beter land voor ons allemaal.
Een land waarin we zeker kunnen zijn.
Zeker van een fijne woning
Zeker van goede zorg
Zeker van vast werk
Zeker van gelijke kansen voor alle kinderen
En zeker ……… van elkaar en wat ons bindt
Dank u wel.