Als het om levens gaat moet je samenwerken, niet concurreren.

Hallo, 112? Mijn moeder heeft haar heup gebroken. Hoeveel kost een ambulance via jullie? Oh zoveel? Nee oké, dan kijk ik eerst nog even verder…

Ik denk dat het er in de dagdromen van VVD’ers en D66’ers ongeveer zo uitziet: marktwerking in de spoedeisende zorg.

Weliswaar is de zorg nu ingericht op die marktprincipes, maar bovenstaand telefoongesprek voelt nog steeds bevreemdend aan. In de praktijk zorgt de concurrentie tussen ziekenhuizen ervoor dat er minder zorg beschikbaar is. Als er geen goede bedrijfseconomische resultaten worden gehaald, dan moet het ziekenhuis of de ambulancepost maar dicht. Je zou denken dat inmiddels zelfs de meest fundamentalistische aanhangers van de vrije markt zich achter de oren krabben.

Voldoende ambulanceposten om overal in Nederland binnen 15 minuten voor de deur te staan? Dat kan.

En dat is ook niet zo gek. Het hele idee van spoedeisend is namelijk dat je niet kan kiezen. Als ik schoenen ga kopen en ik vind een bepaald paar niet mooi, dan loop ik gewoon even verder naar de volgende winkel. Maar met spoedeisende zorg heb je niks te kiezen. Dan wil je zeker zijn dat je zo snel mogelijk en zo goed mogelijk geholpen wordt. Want als je ziek bent, of iemand uit je naaste omgeving ziek is, dan is in één klap al het andere onbelangrijk. Je bestaan wankelt. Dan wil je er op kunnen vertrouwen dat je geholpen wordt. Dat er een dokter voor je is. En dat je de zorg, aandacht en liefde krijgt die nodig is.

Maar die zekerheid is nu ver weg voor veel mensen. Ambulances komen steeds vaker te laat omdat ambulanceposten worden gesloten en de overgebleven posten te ver weg zijn. En de overgebleven ambulanceposten moeten steeds meer patiënten weigeren en de artsen en verpleegkundigen lopen daar op hun laatste benen. 4 op de 10 medewerkers voelen zich emotioneel uitgeput en een op de drie medewerkers denkt eraan een andere baan te zoeken. Inmiddels wonen al 385 duizend Nederlanders op plekken waar ze bij acute levensbedreigende situaties niet binnen een kwartier geholpen kunnen worden. In spitsuren loopt dat op tot ruim een half miljoen Nederlanders.

Zorg ervoor dat regionale ziekenhuizen en huisartsenposten met elkaar kunnen gaan samenwerken in plaats van concurreren.

Deze week maakten de ambulance-medewerkers bekend dat ze hun acties gaan uitbreiden. De maat vol, de werkdruk moet omlaag. En dat kan ook. Door de spoedeisende hulp uit de Zorgverzekeringswet te halen, en te organiseren op basis van de Wet op Bijzondere Verrichtingen (WBMV). Ambulanceposten en ziekenhuizen krijgen in elke regio dan de opdracht om een regioplan te maken, waarbij ze hun zorg op elkaar afstemmen en samenwerken. Zodat er voldoende ambulanceposten zijn om overal in Nederland binnen 15 minuten voor de deur te staan.

Ingewikkelde declaratiesystemen, afvinklijstjes en protocollen – waar artsen en verpleegkundigen nu zoveel tijd aan kwijt zijn – zijn dan niet meer nodig. En bijkomend voordeel is dat de spoedeisende hulp dan ook niet meer onder het eigen risico valt. Als eerste stap richting het helemaal afschaffen.

Die oproep doe ik aan het kabinet. Luister naar de roep van het ambulancepersoneel, wees niet blind voor de grote problemen met de aanrijtijden van ambulances. Zorg ervoor dat regionale ziekenhuizen en huisartsenposten met elkaar kunnen gaan samenwerken in plaats van concurreren. En wie weet, als het goed werkt, kunnen we de rest van de zorg ook zo organiseren. Zodat we de aandacht terug krijgen bij degene die zorg nodig heeft. Want als het om levens gaat moet je samenwerken, niet concurreren.