Een bieb in de buurt nu wettelijk een recht

Het recht op het hebben van een goede bibliotheek in de buurt wordt in de wet vastgelegd, dankzij mijn voorstel, samen met CDA en GroenLinks. Zodat iedereen weer op wandelafstand van een bieb woont.

Bibliotheken zijn niet alleen plekken waar je boeken kunt lezen en lenen. Het zijn ook plekken waar mensen elkaar ontmoeten, hulp krijgen bij het omgaan met een steeds ingewikkeldere digitale overheid, kunst en cultuur kunnen beleven, en nog zoveel meer.

Maar zoals veel voorzieningen verdwijnt de bibliotheek steeds vaker uit dorpen en wijken omdat gemeenten er geen geld voor hebben. Onacceptabel wat de PvdA betreft.

Als PvdA maken we ons al heel lang hard voor de bibliotheek, denk maar aan onze de originele Bibliotheekwet uit 2015. Maar we zijn er nog niet.

Op korte termijn gaat het geld vooral naar gemeenten waar de bibliotheek helemaal is verdwenen, of waar die het meest is verschraald. Op de langere termijn is er meer nodig om de bieb te verbeteren en versterken. Zodat nieuwe generaties een abonnement op de wereld kunnen krijgen.

45-minuten norm is cruciaal voor stad en dorp

Gisteren hebben we een debat gehad over de acute zorg. Minister Kuipers wil af van de 45-minuten norm voor de ambulance zorg en acute verloskunde. Deze norm zorgt ervoor dat iedereen in Nederland binnen 45 minuten met ambulance in het ziekenhuis kan zijn.

Het afschaffen van die norm vind ik een heel onverstandig idee. Zonder norm en bijbehorende financiering komen ziekenhuizen in de regio in de problemen.

Zorg in de buurt geeft je een gevoel van veiligheid, verkleint de kans op vermijden van zorg en is goed bereikbaar voor het bezoek.

De minister zegt telkens dat minder spoedeisende hulpposten niet het doel is van zijn beleid, maar het kan wel de consequentie zijn. Voornamelijk in provinciale gebieden. Dat is onacceptabel.

Daarom ben ik blij met de toezegging van de minister. Hij heeft beloofd dat de 45-minuten norm niet wordt afgeschaft, voordat concrete en werkbare alternatieven in de Tweede Kamer zijn besproken. Tot dan wordt vastgehouden aan de norm, en de financiering.

Goede zorg moet bereikbaar en toegankelijk zijn voor iedereen, of je nu in de stad of in een dorp woont.

Samen sterk in Europa

Midden oktober vond het PES-congres plaats in Berlijn, mede door de gastvrijheid van de SPD. De PES (Party of European Socialists) bestaat dit jaar 30 jaar en is de overkoepelende organisatie van alle links-progressieve partijen in Europa. De PvdA is lid sinds de oprichting.

Afgelopen oktober was er na lange tijd een warm weerzien met de Europese sociaal democratische partijen. Vanwege corona was er sinds februari 2019 geen congres meer georganiseerd. Genoeg onderwerpen om over bij te praten, want Europa en de wereld zijn flink in beweging. Onder het motto ‘Courage for Europe’ vond er afstemming plaats met elkaar over zaken als de hoge energieprijzen, internationale veiligheid, gelijkheid, sociale zekerheid en de klimaatcrisis.

Berlijn is een plaats die een duidelijke geschiedenis ademt. De stad laat zien dat samenwerking en vrijheid tot grote resultaten kunnen leiden voor iedereen. In die omgeving kregen de discussiesessies die de rode draad van het congres vormden een extra lading. De links-progressieve Europese leiders spraken over hun ideeën en voorstellen voor de toekomst. De premiers van Spanje, Portugal, Zweden, Albanië, Finland en Malta namen allen deel aan de verschillende discussies. PvdA-leider Attje Kuiken sprak over een Europa dat staat voor de inwoners en dat de gevolgen van moeilijke uitdagingen aanpakt zoals de oorlog in Oekraïne, de energiecrisis en de energietransitie.

De Duitse Bondskanselier, Olaf Scholz, sprak over het belang van een eendrachtig Europa tegen dictatoriale en autocratische krachten. Hij straalde rust uit en hield, opvallend, zijn speech in het Engels. Hiermee gaf hij een krachtig signaal. Olaf Scholz liet blijken een warm voorstander te zijn van een verdere versterking van de Europese samenwerking. Niet alleen wil hij snel Zweden en Finland tot de NAVO verwelkomen, hij zei: “The EU must continue its expansion, as well as its institutional deepening. We must move towards majority voting: it will not lessen our sovereignty, it will increase it”. Met andere woorden: door samenwerking worden we krachtiger en alleen zo kunnen we onze eigen waarden behouden.

Europees leiderschap

De afgelopen 11 jaar werd de PES geleid door Sergei Stanishev. Onder zijn leiderschap is de PES verder gegroeid tot waar de partij nu staat. Stanishev droeg tijdens dit congres het stokje over aan de Zweedse oud-premier Stefan Löfven. In zijn speech gaf Löfven aan dat hij de partij verder gaat moderniseren. Deze uitdaging gaat hij aan met een fris team van mensen, waaronder PvdA Tweede Kamerlid Kati Piri, die nu ook vice president is van de PES.

De politieke leider van de Europese partij is natuurlijk Frans Timmermans. Hij deed een oproep om te werken aan eigen ideeën en die duidelijk uit te dragen. “Het heeft geen zin om te benadrukken wat er niet klopt aan de politieke koers van anderen, mensen zoeken partijen die uitgaan van hun eigen kracht”, aldus Timmermans. In zijn toespraak riep hij gematigd en liberaal rechtse partijen op om niet mee te werken aan de normalisering van extreemrechtse partijen, maar juist om ze te ontmaskeren voor wat ze zijn. Timmermans gaf als boodschap aan de zaal mee om niet te blijven hangen in het verleden, maar om de toekomst in te kijken met de ervaringen vanuit het verleden. Hij kreeg veel bijval vanuit de zaal.

PvdA op het PES congres

De PvdA wordt in Europa als een kartrekker gezien in de samenwerking tussen partijen. De delegatie vanuit onze partij was daarom sterk. Naast onze politiek leider, Attje Kuiken, was ook onze voorzitter Ester-Mirjam Sent aanwezig. Mohammed Chahim was erbij, de vice president van de sociaal democratische fractie in het Europees parlement. Agnes Jongerius, die onlangs de minimumloon wet door het Europese parlement loodste, nam deel aan de discussie over sociale zekerheid en arbeid in Europa. Als enige partij hebben we een gekozen PES congresdelegatie van PvdA-leden, die namens de partij meedeed aan de stemmingen tijdens het congres.

Tijdens het congres namen we afscheid van Marja Bijl als vicepresident van de PES Women. Als rechterhand van voorzitter Zita Gurmai heeft Marja zich jarenlang hard gemaakt voor mensenrechten en gelijkheid in Europa en daarbuiten. Haar doorzettingsvermogen heeft de emancipatie fors versterkt, iets waar we als PvdA trots op kunnen zijn. Vera Tax neemt nu zitting in het bestuur van PES Women.

Afsluiting van het congres

Het resultaat van het PES congres is Berlijn is een breed gedragen linkse visie op de toekomst van Europa. Dit is de leidraad voor alle sociaal democraten voor de komende jaren. Het is ook de basis voor het verkiezingsprogramma van de Europese verkiezingen in 2024. Deze visie is een stevig basis waarop we verder kunnen bouwen.

Het congres werd afgesloten met ‘Bella Ciao’, maar dan wel in de versie van Yashgin Kiyani, die door de vrouwen in Iran wordt gezien als strijdlied tegen hun onderdrukking. Het publiek in de zaal waren zichtbaar ontroert en het protocol werd losgelaten; er werd geklapt en mensen stonden op om hun steun uit te drukken aan deze zaak en het belang van mensenrechten.

Dit congres was enorm inspirerend. Met een sterk gevoel van ‘samen staan we sterk’ gaan we als PES delegatie van de PvdA de komende tijd energiek aan de slag. Wil jij als persoon of namens je afdeling of gewest daar graag meer over wil weten? Neem dan vooral contact op met ons. De gegevens vind je op de website van het internationaal secretariaat.

Richard van de Burgt, PES congresdelegatielid van de PvdA

Waar het om gaat bij de Wet Toekomst Pensioenen

Al bijna 15 jaar is er nu discussie daarover en wordt gesproken over vernieuwing. Dat we op de huidige voet niet verder kunnen lijkt iedereen het over eens. Terwijl de pensioenpotten afgelopen jaren groeiden, zijn pensioenuitkeringen niet meegestegen met de inflatie of zelfs gekort. Ouderen bleven daardoor flink achter in de portemonnee. Er werd aan mensen een zekerheid beloofd die niet bleek te bestaan. Dat heeft tot een constante discussie geleid over de verdeling van pensioenpotten, met ouderen die afspraken niet nagekomen zien worden en jongeren die niet weten waar ze later aan toe zijn. Dat kan zo niet langer.

Na vijftien jaar discussie bereikten de vakbonden, werkgevers en het vorige kabinet een pensioenakkoord. Na stevig onderhandelen door PvdA en GroenLinks steunden ook deze beide partijen het pensioenakkoord. Onderdeel hiervan waren harde afspraken over een langzamere stijging van de AOW-leeftijd, de mogelijkheid voor mensen met een zwaar beroep om eerder te stoppen met werken en pensioenopbouw voor meer Nederlanders.

De nieuwe wet moet ervoor zorgen dat het stelsel beter past bij de situatie dat mensen in het leven vaker van baan veranderen.

De Tweede Kamer behandelt momenteel het wetsvoorstel voor een nieuw pensioenstelsel, dat de wettelijke uitwerking is van een groot deel van het pensioenakkoord. Het debat daarover is al vele weken gaande. Gisteren was de eerste termijn van de Kamer, minister Carola Schouten antwoordt later.

De nieuwe wet moet ervoor zorgen dat het stelsel beter past bij de situatie dat mensen in het leven vaker dan in het verleden van baan veranderen en heeft een aantal voordelen ten opzichte van het oude stelsel. Het belangrijkste voordeel is dat pensioenfondsen minder hoge buffers aan hoeven houden, waardoor rendement sneller gebruikt kan worden om de pensioenen te verhogen. Doordat de rekenrente-systematiek in het nieuwe stelsel voor een groot deel verdwijnt, kan ook minder snel de situatie ontstaan waarbij pensioenen worden verlaagd, ondanks hoge rendementen, of juist verhoogd terwijl de rendementen tegenvallen.

De Tweede Kamer behandelt momenteel het wetsvoorstel voor een nieuw pensioenstelsel. Voor GroenLinks en PvdA is het essentieel dat in een nieuw pensioenstelsel meer mensen pensioen gaan opbouwen.

Maar we hebben ook veel vragen en zorgen. De wet is bijvoorbeeld ontzettend ingewikkeld. Daarnaast is het voor GroenLinks en PvdA essentieel dat in een nieuw pensioenstelsel meer mensen pensioen gaan opbouwen. Zo hebben we dat ook vastgelegd als voorwaarde in het pensioenakkoord. Op dit moment zijn er meer dan 1,7 miljoen werkenden die geen pensioen opbouwen. De wet schiet op dit punt tekort.

De PvdA en GroenLinks kunnen de wet alleen steunen als er verdere aanpassingen worden gedaan. Daar hebben we wetswijzigingen voor ingediend, waarvan de belangrijkste betrekking hebben op werknemers die geen pensioen opbouwen. Er moet wettelijk worden vastgelegd dat het aantal werknemers zonder pensioenregeling binnen 5 jaar gehalveerd is. Als onderdeel daarvan stellen we concreet voor dat uitzendkrachten vanaf dag één pensioen opbouwen en dat de startleeftijd voor pensioenopbouw wordt verlaagd van 21 naar 18 jaar.

PvdA en GroenLinks zijn duidelijk geweest over waar de nieuwe pensioenwet tekort schiet. Een aantal onderdelen zijn daardoor verbeterd.

Vanaf de start van de wetsbehandeling zijn PvdA en GroenLinks duidelijk geweest over waar de nieuwe pensioenwet tekort schiet. Een aantal onderdelen zijn daardoor verbeterd. Er zijn bijvoorbeeld extra voorwaarden opgenomen waardoor er minder risico wordt gelopen bij de overgang naar het nieuwe stelsel. Zo hebben mensen zekerheid dat in het verleden opgebouwde pensioenrechten hun waarde behouden in het nieuwe stelsel. Verder worden de mogelijkheden verruimd voor werknemers die zelfstandig verdergaan, maar wel bij hun pensioenfonds pensioen willen blijven opbouwen. Zo zorgen we ervoor dat het voor zelfstandigen makkelijker wordt om ook een fatsoenlijk pensioen opbouwen.

Iedereen die werkt heeft recht op een goed pensioen. We moeten voorkomen dat een onbezorgde oude dag straks alleen is weggelegd voor wie rijk en gezond is. Een nieuw pensioenstelsel eist een zorgvuldige behandeling, want het gaat uiteindelijk om de zekerheid van een goede oude dag. Deze grote wet nemen we heel serieus. Om het zorgvuldig te kunnen behandelen vinden PvdA en GroenLinks dat de tijd genomen moet worden die nodig is om alle relevante informatie te kunnen wegen. Daarom willen wij in ieder geval wachten op het advies van de commissie parameters en steunen we het verzoek van Pieter Omtzigt om deze wet ook artikelsgewijs te behandelen.

Wij blijven ons inzetten voor een stelsel waar meer werkenden aan meedoen en het sociaal en eerlijk is, voor zowel jong als oud.

Dat het oude stelsel aanpassing behoeft is voor ons wel zeker, maar alleen als daar een nieuw stelsel tegenover staat waar meer werkenden aan meedoen en het sociaal en eerlijk is, voor zowel jong als oud. Daar blijven wij ons voor inzetten en zullen we aan het eind van de wetsbehandeling de wet op beoordelen.

Meer doen om de klimaatdoelen in Nederland te halen

Het is duidelijk: klimaatverandering bedreigt onze manier van leven. En alleen met een ambitieus klimaatbeleid kunnen we toewerken naar een duurzame en leefbare wereld, waar wij en onze kinderen gezond kunnen leven.

Maar ondanks de noodzaak om klimaatverandering tegen te gaan met concrete maatregelen, lezen we in een nieuw rapport van de KEV (Klimaat- en Energie Verkenning) dat het kabinet te weinig doet om de klimaatdoelen in Nederland te halen.

Alleen met een ambitieus klimaatbeleid kunnen we toewerken naar een duurzame en leefbare wereld.

Waar ging het mis? In januari werd Jetten klimaatminister met een behoorlijk goed regeerakkoord. Hij beloofde dat er in mei plannen zouden zijn om onze klimaatdoelen te halen en klimaatverandering tegen te gaan. In mei beloofde hij weer dat er met Prinsjesdag meer maatregelen aangekondigd zouden worden. En nu, bij de klimaatnota, heeft de minister wéér de kans om daadwerkelijk de daad bij het woord te nemen. Maar nee, wéér laat Jetten het afweten. Hij laat een studie doen door Van Geest, terwijl hij het eerste rapport van Van Geest nog niet eens heeft uitgevoerd!

De tijd van mooie woorden en uitstellen is écht voorbij. Deze minister moet nú lef tonen en met een duidelijke visie komen voor een duurzame en leefbare wereld voor iedereen. Daarom roepen we de klimaatminister op:

Kom in actie en laat de vervuilers betalen, zoals Van Geest in haar eerste rapport al adviseerde. De schade aan de natuur en het klimaat heeft namelijk nog steeds geen eerlijke prijs. De veroorzakers van de bulk van de broeikasgassen betalen daar nauwelijks voor, terwijl huishoudens juist relatief veel betalen. Dat is de omgekeerde wereld. Door de vervuiler te laten betalen sla je twee vliegen in één klap: het klimaatbeleid wordt eerlijker en vervuilers krijgen een prikkel om te verduurzamen.
Luister naar wat de experts zeggen, bijvoorbeeld TNO, en pak regie bij de grootschalige isolatie van huizen. Alleen zo zorgen we ervoor dat er geen tochtige woningen meer zijn, de energierekening weer betaalbaar wordt, en dat we klimaatvervuiling écht tegengaan. In een gezamenlijke tegenbegroting hebben PvdA en GroenLinks onder andere voorgesteld om hier extra geld voor vrij te maken.

De PvdA eist dat de minister doet wat de klimaatwet zegt: direct extra maatregelen nemen om de klimaatdoelen wél te halen.

Later deze maand gaat de VN-klimaatconferentie (COP26) van start. Ook internationaal moet het kabinet er een flink tandje bij zetten. 40% van de Nederlandse uitstoot vindt plaats in het buitenland en ook historisch hebben Nederland en Europa een verantwoordelijkheid om landen te helpen die nu al de gevolgen van klimaatverandering ondervinden. De PvdA vindt dat het kabinet ten minste aan haar internationale verplichtingen moet voldoen en stelt voor om geld vrij te maken voor klimaatschade in ontwikkelingslanden.

Het uitstelgedrag van deze minister is onacceptabel en de PvdA eist dan ook dat de minister doet wat de klimaatwet zegt: direct extra maatregelen nemen om de klimaatdoelen wél te halen. En zo concrete stappen te zetten naar een duurzame en leefbare wereld voor ons allemaal.

Onlangs presenteerden we samen met GroenLinks onze klimaatvisie. Onze principes voor deze visie zijn dat klimaatbeleid betaalbaar moet zijn voor iedereen, de vervuiler eerlijk gaat bijdragen en de samenleving belangrijker is dan bedrijfswinsten. Je lees er hier alles over.

In actie komen tegen de lange arm van steeds meer landen in Nederland

Vorige week werd bekend dat de Iraanse ambassade tientallen kritische Iraanse Nederlanders nauwlettend in de gaten houdt. Online, en fysiek bij demonstraties.

De voorbeelden van intimidatie van diaspora’s door buitenlandse regimes in ons land zijn helaas legio. China houdt er zelfs twee ‘politiebureaus’ in Nederland op na om landgenoten te intimideren. En ook Nederlandse Marokkanen trekken al jaren aan de bel over de lange arm uit Rabat.

Er zijn genoeg voorbeelden van intimidatie van diaspora’s door buitenlandse regimes.

Dat het niet alleen bij woorden blijft is al langer duidelijk. Twee Iraanse Nederlandse politiek activisten werden in 2015 en 2017 in ons land geliquideerd. Waarschijnlijke dader? Iran. Vanochtend bleek dat Ahmad Mola Nissi, een van de slachtoffers, maar liefst zeven keer tevergeefs aangifte had gedaan bij de politie.

Al een paar jaar geleden wilden PvdA en GroenLinks een meldpunt voor mensen die hier in Nederland mee te maken krijgen. Toen vond het kabinet dat nog niet nodig. Gelukkig heeft minister Hoekstra nu aangegeven ons plan alsnog uit te gaan voeren. Maar dat is slechts een eerste stap. Ook pleitten onze fracties tijdens het mensenrechtendebat vorige maand al voor het sluiten van de Chinese politiebureaus die in Nederland actief zijn. Het is goed dat de minister zegt dat hij deze bureaus wil sluiten. Maar een belangrijke vraag is nog wel: wat gaat er nu concreet gebeuren om dit snel te realiseren?

Ongeacht je afkomst, moet iedereen in ons land in vrijheid en veiligheid kunnen leven.

Wij stellen daarom de volgende maatregelen voor:

Tref diplomatieke maatregelen. Roep ambassadeurs op het matje van landen die zich schuldig maken aan het bedreigen en intimideren van diaspora’s. Als mensen van de ambassade betrokken zijn bij deze praktijken, moeten zij het land worden uitgezet.
Neem het veiligheidsaspect serieus. Richt in samenwerking met de AIVD en diasporagroepen een speciale dienst op bij de politie. Met meer expertise kunnen zij deze dreiging in kaart brengen en aangiftes daadwerkelijk opvolgen.
Zet strafrechtelijke stappen. Neem hardere maatregelen tegen personen die, in dienst van een buitenlands regime, anderen besmeuren op sociale media of intimideren. Mensen die deze lange-arm intimidatie faciliteren moeten door de politie worden opgespoord.

Ongeacht je afkomst, moet iedereen in ons land in vrijheid en veiligheid kunnen leven. Wars van bedreiging en intimidatie. De overheid is nu aan zet om dit te garanderen.

Verklaring

Het partijbestuur erkent het besluit van de beroepscommissie van de PvdA en neemt de beslissing van deze commissie van maandag 17 oktober 2022 over om de opgelegde maatregel van 2 juni 2022 te vernietigen. Het erkent eveneens dat het proces waarmee met de meldingen is omgegaan op verschillende momenten onzorgvuldig is verlopen. Hiervoor maakt het partijbestuur zijn excuses.

De PvdA moet een veilige plek zijn voor mensen die iets overkomt. Daarbij moeten we er zorg voor dragen dat er zorgvuldige procedures zijn, ook voor degenen die aangeklaagd worden. Eerder gemaakte afspraken over inzage en privacy hebben een zorgvuldig proces van hoor en wederhoor in de weg gezeten. De PvdA beroepscommissie heeft hierdoor geen inzage gekregen in het onafhankelijk opgestelde onderzoeksrapport. Hierdoor is de beroepscommissie tot de conclusie gekomen dat er sprake is van een onzorgvuldig proces en heeft daarom de eerdere sanctie aan Gijs van Dijk vernietigd. Het partijbestuur neemt dit oordeel over.

Het partijbestuur onderschrijft dat de kwestie draait om meldingen die betrekking hebben op de privésfeer. Daarbij gaat het niet om meldingen die betrekking hebben op seksueel grensoverschrijdend gedrag. Het spijt het partijbestuur dat die indruk niet eerder is weggenomen.

Vanuit de partij hopen wij met Gijs te blijven samenwerken aan bestaanszekerheid voor iedereen. Daarbij blijft zijn kennis en expertise op het gebied van sociale zekerheid en arbeidsmarkt zeer waardevol.

Reactie Gijs van Dijk

Hoewel niets een terugkeer in de Tweede Kamer nu in de weg staat, heeft Gijs van Dijk besloten dat niet te doen. Het partijbestuur heeft afspraken met Gijs van Dijk gemaakt, zodat hij weer kan werken aan een nieuwe toekomst.

Gijs van Dijk: “Nu de PvdA excuses heeft aangeboden en de uitspraak van de beroepscommissie overneemt, sluit ik een zeer lastige periode af. Alles afwegend wil ik nu een nieuwe start maken. Dat kan ik in de Tweede Kamer doen. Toch kies ik daar nu niet voor. Ik blijf me inzetten voor mensen die kwetsbaar zijn en mogelijk niet zelf hun stem kunnen laten horen.”

Reactie Esther-Mirjam Sent

Esther-Mirjam Sent: “Vanaf 8 februari 2022 zijn we in een zeer ingewikkeld proces terecht gekomen. We hebben steeds zo goed mogelijk recht proberen te doen aan alle betrokkenen. Daar zijn we helaas niet goed in geslaagd. Dat spijt mij zeer. Met de wetenschap van nu hadden we het proces anders moeten aanpakken. Van meet af aan had helder moeten zijn waar het onderzoek om draaide en wie op welke momenten inzage zou krijgen in het rapport. De uitspraak van de beroepscommissie nemen we over en we nemen hun aanbevelingen ter harte. We zijn samen met Gijs tot de conclusie gekomen dat we ons nu moeten richten op een nieuwe toekomst voor hem. Daar werken we zo goed mogelijk aan mee.”

Reactie Attje Kuiken

Attje Kuiken: “Dit is en was pijnlijk en ingrijpend voor alle betrokkenen. We beseffen dat heel goed. Het is noodzakelijk dat er nu een afronding komt, zodat iedereen verder kan. Hoe moeilijk dat ook zal zijn. De fractie volgt daarom het besluit van het partijbestuur, zodat iedereen zich weer kan richten op de toekomst. En wij aan de slag kunnen met het oplossen van de vele problemen in het land. Want daar is veel werk voor te doen.”

Zo veel meer dan een M’etje of een V’tje

Daarom steunen wij de Transgenderwet, waar deze week over gedebatteerd wordt. Deze stelt dat personen hun geslachtsvermelding in hun paspoort onder vereenvoudigde voorwaarden kunnen wijzigen. Dit biedt een toegankelijke uitkomst voor mensen bij wie het geslacht niet overeenkomt met hoe ze zich voelen. Hun paspoort reflecteert wie ze zijn, het bevestigd hun identiteit. Het gaat om zo veel meer dan een M’etje of een V’tje.

Met deze wet zorgen we ervoor dat trans- en intersekse personen het zelfbeschikkingsrecht krijgen om te bepalen wat hun genderidentiteit is. En dat deze groep de erkenning krijgt die het verdient. Op deze manier zetten we een belangrijke stap richting een inclusieve en geëmancipeerde samenleving met gelijke behandeling voor iedereen, ongeacht geslachtskenmerken, genderidentiteit of genderexpressie.

Met de Transgenderwet krijgen trans- en intersekse personen het recht om te bepalen wie ze zijn.

Tegen transgender personen zeggen we: jij weet het beste wie je bent en je hebt de vrijheid om dat te kunnen zijn. Daar hoeft geen deskundige groen licht voor te geven, want diezelfde deskundigen geven aan “ja, wie ben ik eigenlijk om iemand te vertellen wie zij zijn?”.

De PvdA accepteert niet dat er schijntegenstellingen worden opgeroepen. En al helemaal niet dat er kwetsende beelden worden opgeroepen die uitsluiting of nog erger, agressie jegens vooral transvrouwen kunnen aanjagen. Dat hoort niet en past niet in de afspraak: iedereen hoort erbij.

Jij weet het beste wie je bent en je hebt de vrijheid om dat te kunnen zijn.

We hebben de kans om een volgende stap te zetten om transpersonen volwaardig onderdeel te laten zijn van onze samenleving. Laat deze wetswijziging de emancipatie en positie van transpersonen verder brengen, het gesprek open, eerlijk en respectvol laten verlopen en er uiteindelijk voor zorgen dat iedereen zichzelf kan zijn.

Een eerlijk en duurzaam handels- en ontwikkelingssamenwerkingsbeleid

Wereldwijd lijden tweehonderd miljoen mensen honger; meer dan achthonderd miljoen mensen hebben structureel te weinig te eten. Miljarden mensen hebben niet de juiste voeding. De voortgang in het bereiken van de gemeenschappelijk overeengekomen Sustainable Development Goals (SDG’s) loopt voor het eerst sinds jaren terug. De gevolgen van klimaatverandering worden pijnlijk duidelijk – niet alleen in Nederland, maar vooral ook in de landen en bij de mensen die dat niet veroorzaakt hebben.

En wat doet Nederland? Dit kabinet kiest ervoor om te ‘doen waar Nederland goed in is’. In de woorden van minister Schreinemacher: “Het kabinet brengt nieuwe accenten aan in (…) het versterken van het Nederlandse verdienvermogen.” Het ontbreekt de minister aan een adequate analyse van waarom de ongelijkheid in de wereld steeds groter wordt, waarom de duurzaamheidsdoelen niet worden behaald en waarom de klimaatverandering steeds erger wordt. Volgens de PvdA mag winstbejag níet de focus zijn van het buitenlandse handels- en ontwikkelingssamenwerkingsbeleid.

Volgens de PvdA mag winstbejag níet de focus zijn van het buitenlandse handels- en ontwikkelingssamenwerkingsbeleid.

Inhoudelijke inbreng

Dat is de kern van mijn inbreng tijdens het debat. In mijn ogen kunnen eerlijke en duurzame handel en hulp leiden tot vooruitgang in álle betrokken landen, maar dat gaat niet vanzelf. ‘Trickle down economics’ door middel van vrije handel werkt niet. De minister zal veel preciezer moeten aangeven hoe zij denkt bij te dragen aan internationale doelen zoals armoedebestrijding en duurzaamheid. Want als we alles overlaten aan de heilig verklaarde vrije markt – met de Nederlandse handelsbelangen voorop – weten we zeker dat het niet goedkomt.

Cruciaal is ook dat de landen die klimaatverandering hebben veroorzaakt de landen die daar de gevolgen van ondervinden financieel gaan ondersteunen. Denk aan Pakistan, dat bijna voor de helft onder water staat maar nog geen procent van het probleem heeft veroorzaakt. Het gaat erom dat we samen kijken naar problematiek die de hele wereld treft, en dat we daar eerlijk en solidair in zijn. De minister wijdt in haar beleidsstuk geen woord aan dit elementaire onderdeel van de internationale klimaatpolitiek; ook daar zal ik haar op bevragen.

In mijn ogen kunnen eerlijke en duurzame handel en hulp leiden tot vooruitgang in álle betrokken landen

En natuurlijk zal ik een koppeling maken met ons landbouwsysteem. Alleen al in Nederland worden meer dan honderd miljoen dieren gefokt die allemaal gevoed moeten worden; voer dat afkomstig is van landbouwgrond die ook gebruikt kan worden om voedsel te produceren. Waar de minister met haar budget voor ontwikkelingssamenwerking probeert honger te verminderen, verergert ons landbouwsysteem – een systeem dat sowieso op de schop moet – nu juist de voedselcrisis. Deze minister zou, veel meer dan nu het geval is, op haar strepen moeten staan en zorgen dat ál het beleid van de Nederlandse regering er integraal op gericht is om de internationaal afgesproken duurzaamheidsdoelen te bereiken.

Een wijdere blik

Als PvdA zijn we ons er tot in onze vezels van bewust dat Nederland voor veel crises staat. De energieprijzen gaan door het plafond, de woningnood is ongekend en laten we vooral de klimaat- en stikstofproblematiek niet vergeten. In de Kamer en daarbuiten maken we ons hard voor oplossingen die voor alle Nederlanders voelbaar zijn. Maar het is belangrijk om onze blik ook naar buiten te richten. We mogen niet uit het oog verliezen dat we onderdeel zijn van een grotere wereld, een wereld die ook weer van invloed is op ons, en dat we een verantwoordelijkheid hebben naar elkaar. Met ‘Doen waar Nederland goed in is’ gaat de minister daar volledig aan voorbij.

4 Macht breken…

“Wat is de kern van de socialistische beweging,” vroeg Georges Debunne , de voorzitter van de Belgische vakbond ABVV/ FGTB en voor ik kon antwoorden, zei hij dit: “De kern was de noodzakelijke organisatie van arbeiders tot een tegenmacht, tegenover de macht. En de macht was toen in handen van fabriekseigenaren, de industriëlen. Nu moeten we ons elke dag afvragen: wie of wat heeft de macht? Wie of wat vormt de onmacht, en hoe organiseren we haar? Nieuwe omstandigheden vragen nieuwe vormen, maar de kern is toch altijd dit.”

Het was een even simpele als fundamentele les die de voorzitter van de Belgische vakbonden ABVV/FGTB me gaf, tijdens één van onze drie lange ontmoetingen ergens in het Pajottenland, in het begin van de jaren tachtig. In die periode werkte ik door de week op de redactie van het dagblad de Morgen in Brussel. De zondagsdiensten waren bij de Vooruit, boven de drukkerij in de Sint Pietersnieuwstraat in Gent. De Vooruit was het dagblad (opgericht in 1884) van de Gentse coöperatie met dezelfde naam. De geschiedenis van de Vooruit is zeker nu, met voedselbanken, energiearmoede, ‘big-pharma’ en nepnieuws, meer dan ooit relevant.

In het laatste kwart van de 19^e eeuw kwam de eerste industrialisatie in de Lage Landen goed op stoom; in Vlaanderen rond de textielindustrie; in Luik rond de ijzer en kolenindustrie. In Nederland kwam de textielindustrie op in Twente, en zorgde de turfwinning in de noordelijke provincies voor dezelfde mensonterende verhoudingen als die in de stegen en cités van Gent en Luik. De arbeidersbeweging werd daar georganiseerd in de volkswijken. Deur na deur, gezin, na gezin.

De eerste zorg was eten. De coöperatie Vooruit nr.1 (vanaf 1881) in Gent zorgde voor goed en betaalbaar brood. Vanuit de bakkerij-coöperatie groeide de Vooruit in die eerste jaren snel verder, met kruidenierswinkels, apotheken en een kolencoöperatie; De ziekenfondsen, pensioenfondsen, en sociale zekerheid vonden hierin hun oorsprong. De beweging beschikte over een eigen bank. De Gentse coöperatie was een groot succes en gold als een voorbeeld en inspiratiebron voor de gehele socialistische beweging.

Cruciaal was communicatie. In 1884 werd een eigen krant, de Vooruit opgericht, die zelfstandig tot december 1978 heeft bestaan; daarna werd de Vooruit een kopblad (Gentse editie) van het dagblad de Morgen, dat op 1 december 1978 voor het eerst verscheen.

En vanaf het moment, in 1989, dat de Morgen in handen kwam van de liberale familie van Thillo werden de banden met de sociaaldemocratische beweging definitief door gesneden. In Nederland had de rode familie haar kranten, weekbladen en uitgeverijen al eerder verloren aan het grote geld.

De gedachte dat de organisatie van de onmacht, zoals Georges Debunne het noemde, verzekerd is met een twitterberichtje, of een tiktokkie, is vriendelijk gezegd, naïef. Wie de sociaaldemocratische beweging wil organiseren en dus informeren, moet, net als in de 19^e eeuw, alles op alles zetten. Deur na deur, straat na straat, en daarna opnieuw.

In Spijkenisse is de PvdA op die manier opnieuw begonnen, ruim tien jaar geleden. Ooit was die plaats, onder Rotterdam, een sociaaldemocratisch bolwerk, maar na decennia van bestuurlijk (on)gemak, was er van de machtige partij vrijwel niets meer over. Twee jonge gasten, gesteund door twee oudere, ervaren partijleden gingen aan de slag, precies zoals honderd jaar eerder. Deur na deur, straat na straat. Nu bloeit de afdeling, met vertegenwoordigers in alle wijken, in alle omringende dorpen en meer dan twee honderd actieve leden, in alle leeftijdsgroepen. Maar niet alleen in Spijkenisse is de partij een levendige sociaaldemocratische vereniging.

Ook in Den Bosch gaat het goed. Femke Hoekstra (41) is sinds 2018 voorzitter van de afdeling, die met 300 leden echt een gezellige, herkenbare sociaaldemocratische club is. Toch verzucht ze dat de corona-periode een moeilijke tijd was, zoals voor elke vereniging. “Waar we mee in die periode door zijn gegaan, waren onze wijkbezoeken, die we elke maand organiseren. Van deur naar deur. Maar toch, misten we al gauw de gezelligheid tijdens corona.”

Gezelligheid in de club was misschien wel de belangrijkste breuk met de periode voor 2018. Femke: “De partij kan er een handje van hebben zich te verliezen in procedureel geneuzel. Daar stopten we direct mee. Het zal gezellig zijn. En uitgangspunt is ook bij een verschillend blikveld op zaken: we delen dezelfde waarden en kunnen dat verschil in perspectief juist gebruiken samen de partij sterker te maken.”

Voor die tijd bepaalden niet zelden, persoonlijke opvattingen of procedurekwesties de verhoudingen binnen de lokale vereniging. Sociaaldemocraten zijn er nu eenmaal erg sterk in, elkaar de maat te nemen. Dat schept zelden een aangename, veilige of constructieve toekomst binnen een afdeling.

“Daar zijn we vanaf het begin wel streng op geweest,” vertelt Femke nu. “Wanneer twee mensen een conflict hadden, waren we met het nieuwe bestuur altijd en direct duidelijk: jullie lossen het samen maar op. We zijn een sociaaldemocratische vereniging, waarin mensen met vaak heel verschillende opvattingen, die in de kern dezelfde waarden en normen delen. Die verschillen kun je samen oplossen in een goed gesprek; maak ze niet groter dan het is. Weet je, we zijn er als afdelingsbestuur om dingen te doen, om zaken aan te pakken, en in beweging te brengen, niet om dag in, dag uit ruzies te beslechten. We willen en zullen zichtbaar zijn in de stad. Bovendien is van belang dat het een gezellige club is. Nou, die opstelling is effectief. Iedereen weet intussen waar men aan toe is.”

Met grote regelmaat zijn er bijeenkomsten, zoals de’Voorjaars en Najaarsgasten’. De eerstkomende Najaarsgast is Bram Stemerdink, één van de laatst nog levende bewindspersonen uit het roemrijke kabinet den Uyl, dat een halve eeuw geleden aan trad. Bram Stemerdink wordt dan tijdens een genoeglijke avond aan de hand van vijf fragmenten ondervraagd door een journalist, zoals op televisie bij Zomergasten. Na afloop is een gezellige borrel. Tijdens de voorbije campagne werd er een toekomstfestival georganiseerd, met wel 70 verschillende organisaties en initiatieven uit de stad. Met Sinterklaas zorgt de afdeling sinds jaar en dag voor cadeautjes voor de armste kinderen in de stad. En de echte Sinterklaas van den Bosch, die vindt het zo mooi, en zo van belang, dat hijzelf de cadeau’s komt langsbrengen.

Die zichtbaarheid, en de dynamiek in de afdeling hangt nauw samen met de energie van Pieter Paul Slikker, die intussen wethouder is in de stad. Mede door zijn impuls en niet aflatende energie is de PvdA voortdurend zichtbaar in de lokale media. “Mede daardoor komen er steeds weer nieuwe leden bij. En ieder nieuw lid, bel ik op,” vertelt Femke, “en we zorgen er voor dat hij of zij een fijne plek kan vinden in onze vereniging. Zo is ook het nieuwe afdelingsbestuur weer aan gevuld met allerlei nieuwe leden, uit verschillende generaties.”

De communicatie met de leden en kiezers gaat via sociale media en de digitale post. Het verkiezingsprogramma van de afdeling houdt nauw verband en is gebaseerd op de actieve aanwezigheid in, en verbinding mèt de stad. En in de armste wijken van den Bosch, waar andere partijen niet durven komen, wordt de PvdA wel herkend, en gesteund. “En juist daardoor,” sluit Femke af, “hebben we een stabiele uitslag behaald, tijdens de jongste gemeenteraadsverkiezingen.”

Terug naar de lessen van Georges Debunne, en de coöperatie Vooruit en het gelijknamige dagblad uit Gent. Wat de geschiedenis betekent voor de toekomst van de sociaaldemocratie in Nederland uit ziet, weet ik niet. Dat onmacht en wanhoop nog steeds groot is, hoorde ik vorige week in de bakkerij van mijn vriend Francis, die zes dagen en nachten werkt en ziet hoe ‘de kleine jongens’ gepakt worden en de grote jongens met kortingen en subsidies gestut worden. We zien het hier in de goedkope supermarkt, bij de voedselbank. En nog iets… deze week streken de akeligste kapitalistische bulldozers in ons dorp neer met plannen om de voormalige werkhaven van de deltawerken te veranderen in een resort met 150 tot 180 villa’s en appartementen voor de allerrijkstenen. Ze lieten twee, drie keer het woord duurzaam vallen. En je mag raden wie er als eerste voor de plannen stond te klappen…. Ik ga, om de wanhoop te weerstaan, nog een laatste keer het land in.. per fiets, op onderzoek.